بهار با تمام طراوت و شکوفههایش، شاید زیباترین فصل سال باشد؛ اما برای پوست، همیشه هم فصل آرامشی نیست! در حالی که طبیعت پوستاندازی میکند و از خواب زمستانی بیدار میشود، پوست ما نیز تغییرات قابلتوجهی را تجربه میکند. افزایش گردههای گل، نوسان دما، و رطوبت متغیر هوا میتوانند باعث بروز مشکلاتی مانند جوش، خشکی، حساسیت یا کدر شدن پوست شوند. درست همینجاست که باید به پوستمان توجهی دوباره کنیم.
در این مقاله با نکاتی ساده اما حیاتی برای مراقبت پوست در فصل بهار آشنا میشوی؛ نکاتی که اگر بهدرستی رعایت شان کنی، نهتنها با مشکلات پوستی خداحافظی میکنی، بلکه میتوانی پوستت را برای تابستانی درخشان و سالم آماده کنی. پس اگر میخواهی بهار را با پوستی شاداب و شفاف آغاز کنی، این راهنما را از دست نده!
درماتیت برلوک یکی از واکنشهای پوستی ناشی از حساسیت نوری است که بیشتر در فصل بهار و تابستان خود را نشان میدهد. این عارضه معمولاً زمانی ایجاد میشود که ترکیبات فتوسنسیتیو (حساس به نور) مانند اسانسهای مرکبات، روغن برگاموت، یا برخی عطرها و لوسیونها روی پوست قرار بگیرند و سپس پوست در معرض نور خورشید، بهویژه اشعه ماورای بنفش، قرار گیرد. نتیجه این واکنش، ظاهر شدن لکهای قهوهای یا خاکستری رنگ، گاهی همراه با قرمزی، خارش یا حتی تاول است. درماتیت برلوک اغلب در نواحیای دیده میشود که عطر یا روغن روی آنها استفاده میشود، مثل گردن، پشت گوش یا مچ دست.
درمان این عارضه در قدم اول شامل قطع مصرف ماده تحریککننده و اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب است. استفاده از کرمهای ضد التهاب مانند هیدروکورتیزون، لوسیون کالامین یا داروهای آنتیهیستامین میتواند به کاهش علائم کمک کند. در مواردی که لکههای قهوهای باقی میماند، مصرف کرمهای روشنکننده یا مراجعه به متخصص پوست برای تجویز درمانهای تخصصی مانند لیزر یا لایهبرداری شیمیایی ممکن است لازم باشد. برای پیشگیری، بهتر است از استفاده عطرها یا روغنهای گیاهی روی پوست بدون شستوشوی کامل پیش از قرار گرفتن در آفتاب، خودداری شود و همیشه از کرم ضد آفتاب استفاده شود.
راش پوستی ناشی از آفتاب در فصل بهار، اغلب به دلیل تماس ناگهانی پوست با اشعههای UV پس از ماههای سرد زمستانی ایجاد میشود و معمولاً به صورت قرمزی، خارش، سوزش یا جوشهای ریز در نواحی در معرض نور مانند صورت، گردن و بازوها ظاهر میگردد. برای درمان، باید بلافاصله از نور مستقیم خورشید دوری کرد و از کمپرس سرد یا کرمهای ضدالتهاب مانند هیدروکورتیزون استفاده نمود. همچنین استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF بالا از برندهای معتبری مانند ضد آفتاب لافارر، پوشیدن لباسهای محافظ و پرهیز از عطر یا محصولات حساسیتزا هنگام قرارگیری در آفتاب به پیشگیری از بروز مجدد آن کمک میکند. در صورت ماندگاری یا شدت زیاد علائم، مشاوره با متخصص پوست ضروری است.
با آغاز فصل بهار، بسیاری از افراد دچار زبری و خشکی پوست میشوند که اغلب به دلیل تغییرات ناگهانی دما، افزایش آلرژنها و کاهش رطوبت سطحی پوست رخ میدهد. برای درمان این مشکل، استفاده روزانه از مرطوبکنندههای قوی حاوی هیالورونیک اسید، گلیسیرین یا اوره ضروری است. لایهبرداری ملایم یک تا دو بار در هفته برای حذف سلولهای مرده و کمک به بازسازی بافت پوست نیز مفید است. همچنین شستوشوی ملایم با پاککنندههای فاقد الکل و استفاده منظم از ضد آفتاب برای جلوگیری از آسیب بیشتر به پوست توصیه میشود. در موارد شدید یا ماندگار، مشاوره با پزشک پوست پیشنهاد میشود.
خشکی پوست زانو و آرنج یکی از مشکلات شایع پوستی است که اغلب به دلیل تجمع سلولهای مرده، تماس مداوم با سطوح زبر، و کمبود رطوبت در این نواحی ایجاد میشود. برای درمان این خشکی، استفاده روزانه از کرمها و بالمهای مرطوبکننده حاوی مواد مغذی مانند شیباتر، وازلین، اوره یا روغن نارگیل بسیار مؤثر است. همچنین لایهبرداری ملایم هفتهای یک تا دو بار با اسکرابهای طبیعی یا سنگ پا میتواند به کاهش ضخامت پوست و جذب بهتر رطوبت کمک کند. اجتناب از صابونهای قوی، نوشیدن آب کافی، و پوشیدن لباسهای نرم نیز به بهبود این وضعیت کمک میکند. در صورت ترکخوردگی شدید یا خارش مداوم، بهتر است با متخصص پوست مشورت شود.
آفتابسوختگی در فصل بهار اغلب به دلیل قرار گرفتن ناگهانی و طولانیمدت در معرض آفتاب بدون محافظت مناسب رخ میدهد، بهویژه اینکه در این فصل شدت اشعه فرابنفش (UV) میتواند فریبنده باشد. علائم آن شامل قرمزی، سوزش، التهاب و گاهی تاول روی پوست است. برای درمان، ابتدا باید پوست را با آب خنک—not سرد یا یخ—آرام کرد و سپس از ژل آلوئهورا یا کرمهای مرطوبکننده و تسکیندهنده مانند کالامین یا لوسیونهای حاوی پانتنول استفاده نمود. نوشیدن آب فراوان برای جبران کمآبی و پرهیز از قرارگیری مجدد در معرض نور خورشید نیز ضروری است. در موارد شدید همراه با تب، لرز یا تاولهای گسترده، مراجعه به پزشک توصیه میشود.
با تغییر فصل، نیازهای پوست نیز تغییر میکند. در بهار، به دلیل افزایش دما و رطوبت، معمولاً پوست چربتر یا حساستر میشود، بهویژه اگر پوست در زمستان خشک بوده باشد. بنابراین بهتر است محصولات سنگین و چرب زمستانی را کنار گذاشته و از مرطوبکنندهها و کرمهای سبکتر با بافت ژلی یا فلوئیدی استفاده کرد. همچنین استفاده از ضدآفتاب با SPF مناسب برای محافظت در برابر افزایش شدت نور خورشید ضروری است. پاککنندههای ملایمتر، تونرهای بدون الکل و سرمهای سبک حاوی آنتیاکسیدانها نیز توصیه میشوند.
تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت و شادابی پوست دارد. در فصل بهار، مصرف میوهها و سبزیجات تازه مانند توتفرنگی، هویج، کاهو، اسفناج و مرکبات به تأمین ویتامینهای A، C و E که برای بازسازی و درخشش پوست حیاتی هستند، کمک میکند. همچنین مصرف چربیهای مفید مانند آووکادو، گردو و روغن زیتون به حفظ خاصیت ارتجاعی و نرمی پوست کمک مینماید. نوشیدن آب کافی و پرهیز از غذاهای فرآوریشده یا شیرینیهای مصنوعی نیز تاثیر مثبتی بر وضعیت پوست دارد.
با افزایش دمای هوا، پوست بهراحتی آب خود را از دست میدهد، حتی اگر چرب به نظر برسد. استفاده روزانه از مرطوبکنندهها و سرمهای آبرسان حاوی هیالورونیک اسید، گلیسیرین یا آلوئهورا کمک میکند تا رطوبت مورد نیاز پوست حفظ شود. همچنین استفاده از اسپریهای صورت یا میستهای آبرسان در طول روز میتواند شادابی فوری به پوست ببخشد. نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز نیز برای تامین رطوبت از درون بدن ضروری است.
لایهبرداری منظم اما ملایم در فصل بهار به حذف سلولهای مردهای که در زمستان روی پوست انباشته شدهاند کمک میکند و باعث میشود پوست نرمتر، روشنتر و آماده جذب بهتر محصولات مراقبتی شود. از اسکرابهای ملایم، آنزیمی یا لایهبردارهای شیمیایی مانند اسید لاکتیک یا گلیکولیک میتوان یک تا دو بار در هفته استفاده کرد. باید توجه داشت که پس از لایهبرداری، استفاده از ضد آفتاب ضروری است، زیرا پوست حساستر به نور میشود.